In de Bergkerk in Amersfoort vond op vrijdag 21 juni de veertigste Geruchtdag plaats. Thema: ‘Jesus is the answer!’ inclusief uitroepteken. Ironisch en ernstig verkennen bezoekers, predikanten en andere theologisch geïnteresseerden, wat Jezus hen te zeggen heeft. Laurens ten Kate, bijzonder hoogleraar Vrijzinnige Religie en Humanisme aan de Universiteit voor Humanistiek, en ik zijn gevraagd om de aanwezigen wegwijs te maken in de wereld van de christologie.
In een inleiding schets ik mijn eigen zoektocht in de christologie, zoals die in ‘En wie ben ik volgens jullie?’ zijn beslag kreeg. Die begint als dorpsdominee, in het Gelderse Wilp. Ik vind er, naast grote verbondenheid, ook grote verschillen in visie op Jezus. Hoe die te verbinden en hoe daarin een eigen positie te vinden?
Gaandeweg het onderzoek naar het God-/menszijn van Jezus, merk ik dat ik steeds meer mijn eigen menszijn meeneem. De identiteiten die mensen me verlenen, interfereren in mijn perspectief op het menszijn van Jezus en dat van anderen. Naast dominee zijn dat onder meer: homo, wetenschapper, hoogbegaafd en onbegrepen in mijn verbondenheid. Het zijn niet zozeer identiteiten die ik voor mezelf claim, maar waarmee anderen me beschrijven. En waarmee ik dan beurtelings gelukkig en ongelukkig ben.
De wende van theoloog naar mens
Wat begint als de theologische zoektocht van een dominee krijgt hierdoor een existentiële kleur. Het onderzoek gaat niet buiten de mens van de onderzoeker om. Wat op het titelblad van mijn boek staat vermeld als vraag van Jezus, ‘En wie ben ik volgens jullie?’, wordt meer en meer ook een eigen existentiële vraag.
Ergens in dat proces ontstaat de wende van theoloog/wetenschapper naar mens. Naar… de ontdekking dat je soms iemand kunt begrijpen, zelfs vind dat hij gelijk heeft, maar het zelf tegelijkertijd tóch anders ziet. En dan vecht om ook de eigen aanspraak op de waarheid, het geraakt zijn daarin, op argument te brengen. Om daar in die waarheid ook ruimte voor te vragen, argumentatief. Om te laten zien: kijk, dat is de plek waar wij elkaar op een haar na raken; het totaal oneens zijn, maar ook tegelijkertijd bijna hetzelfde denken.
Het ‘wie ben ik’ maakt plaats voor ‘hier ben ik’.
Na onze inleidingen en een ronde-tafel-gesprek onder leiding van René van der Rijst en Rolinka Klein Kranenburg vinden in kleinere groepen verdere gesprekken plaats. In het nagesprek met mijn groep gaat het onder meer over authenticiteit, je laten raken, de verhouding gemeenschap en persoonlijke keuzes, en over hoe dogmatiek in ‘En wie ben ik volgens jullie?’ de ruimte wordt voor een persoonlijke queeste.